Η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί το θεμέλιο κάθε ουσιαστικής ανθρώπινης σχέσης, και η οικογένεια είναι το ιδανικό περιβάλλον για την καλλιέργειά της.
Τι ακριβώς είναι, όμως, η συναισθηματική νοημοσύνη, πώς μπορεί να αποκτηθεί και να ενισχυθεί, και, το σημαντικότερο, πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να την εκδηλώνουν; Ας δούμε μαζί τις απαντήσεις στο άρθρο που ακολουθεί.
1. Τι Είναι η Συναισθηματική Νοημοσύνη
Η νοημοσύνη είναι γενικά η ικανότητα ενός ατόμου να μαθαίνει και να εφαρμόζει τη γνώση με σκοπό να επιλύει συγκεκριμένα προβλήματα. Υπάρχουν πολλά είδη νοημοσύνης, κι ένα από τα σημαντικότερα είναι η επονομαζόμενη «συναισθηματική νοημοσύνη».
Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να κατανοούμε και να διαχειριζόμαστε σωστά τα συναισθήματά μας. Άτομα με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη μπορούν επίσης να κατανοούν και να επηρεάζουν θετικά τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων γύρω τους.
Η συναισθηματική νοημοσύνη περιλαμβάνει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:
- Αυτογνωσία
Ένα άτομο με αυτογνωσία καταλαβαίνει πολύ καλά τα συναισθήματα και τα κίνητρά του. Κατανοεί επίσης πώς επηρεάζουν τον ίδιο και τους άλλους γύρω του και δεν επιτρέπει σε αυτά να τον κυριεύουν.
- Αυτοέλεγχος
Ο αυτοέλεγχος μας συγκρατεί από το να ενεργούμε παρορμητικά. Μας επιτρέπει να διαθέσουμε χρόνο να σκεφτούμε προσεκτικά τις συνέπειες μιας ενέργειας προτού την πραγματοποιήσουμε.
- Ενσυναίσθηση
Τα συναισθηματικά ευφυή άτομα δεν είναι εγωκεντρικά. Έχουν την ικανότητα να βάζουν τον εαυτό τους στη θέση των άλλων, κατανοώντας πλήρως τις ανάγκες και τα συναισθήματά τους. Είναι καλοί ακροατές και παραμένουν προσκολλημένοι στους φίλους τους σε καιρούς δυσκολιών και δοκιμασίας.
- Κοινωνικές Δεξιότητες
Ένα άτομο με κοινωνικές δεξιότητες έχει την ικανότητα να επικοινωνεί αποτελεσματικά με τους άλλους και να συνεργάζεται αρμονικά μαζί τους. Ως αποτέλεσμα, του είναι εύκολο να αναλαμβάνει την ηγεσία σε διάφορες δραστηριότητες και να συντονίζει μια ομάδα.
2. Γιατί είναι Τόσο Σημαντική για τα Παιδιά
Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι εξαιρετικά σημαντική για κάθε άνθρωπο και κατακτιέται κυρίως (και ευκολότερα) κατά την παιδική μας ηλικία.
Ορισμένα άτομα διαθέτουν υψηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης λόγω χαρακτήρα, ενώ άλλοι δυσκολεύονται περισσότερο να την καλλιεργήσουν. Ανεξάρτητα από τη φυσική τάση, ωστόσο, του παιδιού, κάθε άτομο μπορεί να μάθει να εκδηλώνει συναισθηματική νοημοσύνη στην καθημερινότητά του και στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους.
Όσο νωρίτερα ξεκινήσει αυτή η διαδικασία, τόσο το καλύτερο. Θα βοηθήσει το παιδί να συνεργάζεται καλύτερα με τα άλλα μέλη της οικογένειας και να σχηματίσει ουσιαστικές φιλίες. Θα το βοηθήσει, επίσης, να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και αυτοσεβασμό, ακριβώς επειδή έχει την αίσθηση ότι μπορεί να βοηθήσει άλλους. Μαθαίνει να μην είναι εγωκεντρικό βάζοντας τον εαυτό του στη θέση των άλλων – πολύτιμα εφόδια, που θα εμπλουτίσουν τη ζωή του καθώς μεγαλώνει και θα το βοηθήσουν να γίνει ισορροπημένος ενήλικας, έτοιμος να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της σύγχρονης ζωής.
3. Πώς Μπορεί να Ενισχυθεί
Ο καλύτερος τρόπος να μάθει ένα παιδί τι είναι συναισθηματική νοημοσύνη και πώς μπορεί να την αποκτήσει είναι να παρατηρεί το παράδειγμα των γονέων. Πρώτα οι γονείς πρέπει να κατανοούν και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα συναισθήματά τους, όντας πρόθυμοι να βοηθήσουν άλλους οποτεδήποτε χρειαστεί. Ως αποτέλεσμα, θα μπορούν να το κάνουν αυτό και για τα παιδιά τους: θα τους διδάξουν πώς να αναλύουν τα αισθήματά τους, να καταλαβαίνουν γιατί αισθάνονται έτσι και πώς μπορούν να εκδηλώνουν συμπόνια και κατανόηση για τους συνανθρώπους τους.
Στη διαδικασία αυτή, η ανοιχτή επικοινωνία μεταξύ γονέων και παιδιών είναι πολύ σημαντική: τα παιδιά πρέπει να αισθάνονται άνετα να περιγράφουν αυτό που νιώθουν, ώστε, με τη βοήθεια του γονέα, να μπορέσουν στη συνέχεια να το προσδιορίζουν –να καταλαβαίνουν πότε αισθάνονται ζήλια και όχι απλά θυμό, πότε ευτυχία και όχι απλά χαρά κτλ.- και να το διαχειρίζονται σωστά. Με επιδέξιες ερωτήσεις και υπομονή, οι γονείς θα πρέπει να βοηθούν τα παιδιά τους να εκφραστούν και να αφιερώνουν χρόνο να τα ακούν προσεκτικά.
Πολλοί γονείς θεωρούν ότι είναι καλό να απομακρύνουν καθετί που θα μπορούσε να στενοχωρήσει τα παιδιά τους. Ωστόσο, αυτό δεν είναι ρεαλιστικό και, το κυριότερο, δεν είναι ωφέλιμο για τα παιδιά. Δεν θα τα βοηθήσει να αναπτυχθούν φυσιολογικά και να μάθουν να διαχειρίζονται θετικά και αρνητικά συναισθήματα που αναμφίβολα θα νιώσουν κάποια στιγμή.
Είναι προτιμότερο τα παιδιά να έρχονται με ελεγχόμενο τρόπο αντιμέτωπα με δυσκολίες και να μάθουν να ελέγχουν τα συναισθήματά τους καθώς τις διαχειρίζονται. Είναι, επίσης, σημαντικό να μάθουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη των λαθών τους και να υφίστανται με υπομονή τις όποιες συνέπειες. Τέτοιες προκλήσεις αποτελούν θαυμάσια ευκαιρία να μάθουν να ασκούν αυτοκριτική και να βρίσκουν τρόπους να βελτιώσουν τη συμπεριφορά τους.
Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι πολύτιμη για κάθε παιδί, ειδικά όταν κάποιο μέλος της οικογένειάς του περνά μια δοκιμασία με την υγεία του και χρειάζεται να νοσηλευτεί. Στον ξενώνα του Ronald McDonalds House Charities®, αδέλφια παιδιών που νοσηλεύονται έχουν την ευκαιρία να μάθουν και να δουν από κοντά την αξία της συναισθηματικής νοημοσύνης! Μάθετε περισσότερα για το έργο μας, πατώντας εδώ!